Een nieuwe ethiek voor de wereld: een visie uit Israël  

Spiegel
Haviva Pedaya is een professor aan de Ben-Gurion University in de Negev waar zij hoofd is van het Elyachar centrum voor Sefardische studies. Haar interview met de Jerusalem Report van 8 juni 2020 is interessant omdat zij een licht werpt op de coronacrisis vanuit haar kennis als wetenschapper. Zij speelt een belangrijke rol in deze tijd in Israël. Haviva ziet de coronacrisis als een teken van de eindtijd. Ze ontving veel prijzen voor haar werk als dichteres en in haar boek: Motzeh Hanefesh (de Origine van de ziel) schrijft Haviva: “de conditie van de dieren is een spiegel van de conditie van de mensheid.” Dit past in ons nadenken over de coronacrisis en de zaken die we zouden moeten veranderen.

Ongelooflijke tijd
Professor Haviva Pedaya laat ons een spiegel zien van ons kapitalistische systeem, zoals zij het stelt, waarbij hebzucht overheerst in ons handelen. Dit zorgt nu voor de conditie die globaal met de pandemie alle volkeren treft en een antwoord vraagt om te reageren en te zorgen dat de ziekte niet nog veel meer slachtoffers gaat brengen omdat mensen van armoede en honger sterven op een wereldwijde schaal. Zij spreekt over een nieuwe ethiek die de wereld nodig heeft om deze ernstige situatie het hoofd te kunnen bieden. De wereld was totaal onvoorbereid voor deze grote crisis. Plotseling moesten publieke ruimtes worden ontruimd van de normale gang van zaken om het aantal slachtoffers van deze pandemie zo klein mogelijk te laten zijn.

Kapitalisme van rampen
Wanneer een enkel virus zich niets aantrekt van wie dan ook of van welke supermachten dan ook, dan zal de nieuwe ethiek gebaseerd moeten zijn op regels die onze behoeften kan vervullen in deze ongelooflijke tijd waar de hele wereld zich nu in bevindt. Hierbij mag geen enkele leider van een land zijn eigen persoonlijke voorkeuren en behoeften voor laten gaan ten nadele van de collectieve noodsituatie van zijn land en de bevolking. Economisch mag geen enkele bedrijf of business worden toegestaan om voordeel te trekken uit deze noodtoestand van een land en volk, denk aan de prijs van mondkapjes, voedsel, etc. De Canadese auteur en sociale activiste Naomi Klein noemt dit: “kapitalisme van rampen.”

Vingerwijzen
Aviva komt uit een familie van Kabbalisten uit Bagdad. Haar overgrootvader was Rabbijn Yehuda Fatiyah en haar grootvader Shaul Fatiyah waren beroemde Kabbalisten. Haviva studeerde Kabbala en Joodse Filosofie aan de Hebrew University te Jeruzalem. Zij heeft een doctoraat in Filosofie en is een belangrijke stem in het huidige Israël. De manier waarop Haviva spreekt en handelt, brengt de vraag op of Haviva haar vinger wijst naar de verantwoordelijkheid van de westerse cultuur. Op deze vraag is haar antwoord dat het Westen graag de vinger wijst naar de migratie van volkeren die juist ontstaan is na onderlinge machtsstrijd en het voeren van oorlogen waarvoor het westen verantwoordelijk is.

Paniek in de hoofdsteden
Daarnaast heeft het westen de informatierevolutie en ook de kunstmatige intelligentie verafgood terwijl de geopolitieke en ecologische rampen miljoenen huizen en levens hebben verwoest. Zij stelt dat het westen zijn oren heeft gesloten voor de sirenes die overal afgingen vanwege de sociaaleconomische grenzen en de combinatie van klimaatveranderingen en nu is er een zwaard gestoken in de buik van het westen en dat veroorzaakt paniek in de hoofdsteden. Het westen heeft het nu zwaar met zijn eigen problemen en kan op deze manier de noodsituatie in allerlei gebieden van de wereld veronachtzamen. Onze natuur van een mentaliteit van koloniseren komt hier sterk naar voren waarin we een dader zoeken, die de schuld is van deze crisis aldus Haviva Pedaya.

Verhouding tussen meester en slaaf
Wat betreft haar term apocalyps in het verband met de coronacrisis stelt ze dat het niet de apocalyps is van de Bijbel die de betekenis heeft van het einde van de wereld die je ziet komen in verband met de klimaatcrisis. De coronacrisis is volgens Haviva een bedreiging in deze postmoderne wereld die binnenstormt vanuit de vier windrichtingen van de hemel maar ook vanuit de diepten van het onderbewustzijn van de mensheid. Het komt voort uit vergiftiging van een kapitalisme dat is ingebed in onze moderne stijl van leven en dat in feite niet in staat is een verandering te brengen in de verhouding tussen meester en slaaf.

Zorg voor mensen die er ellendig aan toe zijn
Op dit moment zijn er in onze moderne hebzuchtige tijd 40,3 miljoen mannen, vrouwen en kinderen uit iedere hoek van de aarde slachtoffers van moderne slavernij. Ze maken goedkope producten voor ons die wij via internet kopen. Daarnaast worden vrouwen en meisjes het vaakst gebruikt voor uitbuiting. Zo’n 16 miljoen mensen, van wie 84 procent vrouw, moesten tegen hun wil trouwen om vervolgens slavenarbeid te verrichten. Haviva stelt dat dit het meest roekeloze stadium is van het huidige kapitalisme en het meest moeilijke om iets aan te doen. Deze tijd roept om verandering en het zou moeten beginnen met alle gelovigen in Messias Yeshua. Spreuken 14:21, “gelukkig is hij die zich ontfermt over mensen die er ellendig aan toe zijn.”

Elze Erwteman