Mikwes met olijfpersen en wijnpersen

Israël is een ongelooflijk land omdat iedere steen een verhaal heeft dat ons iets zegt over de geschiedenis van het land. Een voorbeeld is, dat er tot op heden 700 rituele baden ontdekt zijn. Dit staat in een artikel van Yonatan Adler in de Jerusalem Post. De meesten mikwaot (mikwes) – Hebreeuws voor rituele baden – stammen uit de tijd van de Tweede Tempelperiode. Deze mikwes bevinden zich op verscheidene plaatsen: in woonplaatsen, naast synagogen, bij begraafplaatsen en in relatie tot het Tempelcomplex in Jeruzalem.

Veel van deze mikwes worden gevonden vlakbij wijnpersen en olijfpersen. Over de laatste mikwes, namelijk die zijn gevonden in de buurt van wijnpersen en olijfpersen is weinig wetenschappelijks bekend. Het artikel in de Jerusalem Post is bedoeld om juist deze mikwes, die zijn gebouwd in de buurt van wijnpersen en olijfpersen, te begrijpen. Het is mogelijk, dat deze vorm van mikwes te maken hebben met de wijze van uitleg en toepassing van de reinigings- en heiligingswetten door de Farizeeën in die periode van Israël.

Er zijn ongeveer twintig mikwes gevonden in Israël, die bestaan uit getrapte water installaties en deze bevinden zich naast wijnpersen en olijfpersen. Twintig van deze sites stammen uit de Tweede Tempelperiode. De wijnpersen en olijfpersen liggen zo dichtbij deze mikwes, dat er een relatie tussen moet zijn. Een van deze mikwes bevindt zich in Pizgat Ze’ev, nu de grootste woonwijk in het noorden van Jeruzalem. Bij deze archeologische site bevinden zich naast de wijnpersen en olijfpersen ook woningen waarvan de mozaïekvloeren nog te zien zijn.

Het kan zijn dat de rituele puurheid van deze producten een relatie had met de Tempeldienst. Ook moet die puurheid worden bekeken in het licht van de toenmalige economie van deze producten in samenhang met de reinigings- en heiligingswetten. Men denkt dat de mensen die de olijfolie en wijnpersen bedienden, zich eerst reinigden in het mikwe, voordat zij deze producten konden produceren. Ten tweede zijn er de voedselwetten en de spijsoffers (Teruma), die in de Tempel werden gebracht; en ook de tienden van deze producten voor de Levieten. Ook moest het voedsel dat werd gegeten in verband met de Tempeldienst, rein zijn.

Er was daarom een handel in deze producten en geen wonder dat deze mikwes en wijnpersen en olijfpersen in de buurt van de Tempel werden gevonden. Onlangs bezochten  ik een archeologische site met een wijnpers, een olijfpers en een mikwe in het noorden van Jeruzalem in de wijk Pizgat Ze’ev. In mijn verbeelding zag ik de Pelgrims optrekken naar de prachtige Tempel. Zij maakten van tevoren een stop bij deze plaats om reine olijfolie en wijn te kopen voor de dienst in de Tempel. Nog een kleine afstand en men zag de wonderschone Tempel liggen in het stralende zonlicht. In je verbeelding zie je de Olijfberg waar de Messias Yeshua in de nabije toekomst met Zijn voeten zal staan. Gezegend ben je, Israël! De Messias zal ons uitredden!

Elze Erwteman

Elze Erwteman