Golda Meir, een esjet chajil

In een artikel: ‘Golda’s notebook for the developing world’  in “ The Jerusalem Report” door Bernard Dichek, lezen we hoe Golda Meir tijdens haar eerste bezoek aan Afrika in 1961 de leiders in Afrika zei, dat zij de economische potentie van vrouwen veronachtzaamden.

In 1961 werd naar aanleiding van het bezoek van Golda  in Haifa  het “Mount Carmel International Training Center “ (MCTC) opgericht door de Minister van Buitenlandse zaken. Hier werden vrouwen uit ontwikkelingslanden getraind om leiderschapsposities te kunnen vervullen.

Toen in het jaar 2000 de V.N. het als een doel stelde om vrouwen gelijke rechten te geven leek het voor het MCTC alsof zij Golda Meir hoorde spreken over dit onderwerp maar dan zo’n 40 jaar eerder. In de jaren die volgden na 1961 werd er niet veel vooruitgang geboekt in Afrika en moest het MCTC leren, dat je ook de mannen bij deze ontwikkelingen moet betrekken omdat er anders niets verandert.

Israël heeft in de strijd om haar bestaan nooit zonder de vrouwen gekund. Zij waren het die volgens de rabbijnen het mogelijk maakten dat de Exodus kon plaatsvinden. Dit komt omdat de mannen zware dwangarbeid moesten doen en in feite uitgestorven zouden zijn ware het niet dat de vrouwen hen ’s nachts kwamen voeden en wassen. Ook bedreven ze dan de liefde met hun mannen en zo stierf het volk niet uit. Deze samenwerking tussen de mannen en de vrouwen beseft Israël beter dan welk volk dan ook.

In de Bijbelse periode was er altijd vrijheid in Israël voor vrouwen, maar na de verwoesting van de Tempel is er een bepaalde situatie ontstaan waarbij ongelijkheid is ontstaan zoals b.v. bij het een echtscheiding of huwelijken in het orthodoxe Jodendom.  De modernere stroming binnen het Jodendom en het civiele recht in Israël zorgen nu dat er verandering komt.

Het waren de seculaire Zionisten, mannen en vrouwen, die aan het einde van de 19 eeuw naar het land trokken. Zij waren vervuld met een verlangen om terug te keren naar Zion en het land op te bouwen. Zij kwamen met liederen van verlangen en teksten van de Profeten uit de Bijbel naar het Heilige land en begonnen de grond te bewerken, terwijl zij dat totaal niet gewend waren. Vaak  hadden zij intellectuele beroepen gehad en nu moesten zij de harde grond leren bewerken.

Golda Meir, ook een seculiere Zioniste, leerde na haar reis naar Afrika, dat het niet vanzelfsprekend was dat er naar vrouwen werd geluisterd. De wereld was niet klaar voor haar adviezen en zag de vrouw als een minder schepsel dat zich stil behoorde te houden en moest doen wat haar werd gevraagd.

Golda zelf was ongelooflijk zorgzaam en kookte voor  sjabbat en voor iedereen die zij thuis ontving. Zij was een sterke vrouw die een toonbeeld is voor het Israël van onze tijd. Nadat het MCTC had geleerd van de situatie en wist dat de mannen in Afrika betrokken moesten worden bij de ontwikkelingen van hun vrouwen zijn er veel vrouwen opgeleid in Haifa in de MCTC programma’s. Op dit moment heeft Israël in landen als Ethiopië, India en Cameroon projecten waar binnen vrouwen een middel van bestaan hebben gekregen en zich hebben kunnen ontwikkelen.

Ook in projecten zoals de landbouw in de woestijn voor landen als Niger spelen vrouwen een belangrijke rol. Het was de visie van David Ben-Gurion om ook de Negev tot bloei te brengen.  Door inspanningen en ontwikkelingen binnen de toegepaste biologie en landbouw is dit gelukt en we kunnen allemaal genieten van die bloeiende woestijn in onze tijd. Inmiddels wordt deze kennis toegepast in 25 landen en deze projecten vallen onder het “International agriculural research institute” (ICRISAT).

In Afrika is het project “African Market Garden” een irrigatie project waarbij zo’n 10.000 vrouwen werken. Zij zijn in deze regio meer betrouwbaar dan mannen en het duurde even om dat te ontdekken. Deze vrouwen brengen hun inkomens naar de gezinnen terug en zo is de levensstandaard omhoog gegaan dankzij het werken van deze vrouwen.  Nu is dit project na het maken van fouten en ervan leren, zo goed ontwikkeld, dat het ook in het land Senegal is begonnen.

Dit project heeft ook sociale gevolgen: De mannen nemen er niet langer extra vrouwen bij en de mannen gaan nu vaker samen met hun vrouwen aan de slag in hun achtertuin planten te kweken voor voedsel. De technologie is zo simpel, dat er niet ingewikkelde training aan vooraf hoeft te gaan en hierdoor is er snel resultaat en worden families uit de ergste armoede getrokken.

Tijdens Chanoeka zien we hoe Adonai de Maccabeeën inzette voor de bevrijding van zijn volk. Hier is te zien hoe de Eeuwige Golda Meir heeft ingezet voor de bevrijding van vrouwen en het respect voor hen in deze wereld. Vrolijk Chanoeka!

Elze Erwteman